het verhaal van lolle rondaan en riek stork

bijzondere schenking

'Nog eenmaal omhels ik je in gedachten', schrijft Lolle Rondaan uit Beetgum op 14 februari 1944 aan zijn verloofde Riek. Ze kennen elkaar die dag precies vier jaar. Lolle is een paar uren eerder door het 'SS-Polizei- Standgericht' in Assen veroordeeld tot de doodstraf, vanwege zijn betrokkenheid bij het verzet. Hij houdt zich bezig met het verzorgen van onderduikers, het verspreiden van illegale kranten en gewapende overvallen. Samen met anderen vormt hij een gewapende verzetsgroep, een knokploeg (KP), met als thuisbasis de boerderij Liauckema State in Sexbierum. Voordat het vonnis wordt voltrokken mag hij nog een afscheidsbrief schrijven aan zijn geliefden.

Zijn verzetscollega's omschrijven Lolle als een 'kalme, maar onverschrokken strijder die altijd zijn doel weet te bereiken. Zijn zwarte haardos, vrolijke lach en korte snaakse uitdrukkingen, kortom zijn hele voorkomen, maken hem populair in de vriendenkring.' Hoogtepunt voor de knokploeg is het succesvol laten verdwijnen van het bevolkingsregister van de gemeente Het Bildt, waarmee honderden inwoners worden behoed voor vervolging en dwangarbeid in Duitsland. Maar in november 1943 gaat het mis en wordt de groep verraden. Een arrestatiegolf en een showproces volgen.

Lolle Rondaan
Lolle Rondaan
Lolle Rondaan
Lolle Rondaan
Riek Stork
Riek Stork
Riek Stork
Riek Stork

Ondertussen zit in Amsterdam Riek Stork in grote onzekerheid. Riek is sinds 1940 de vriendin van Lolle. Ze ontmoeten elkaar wanneer Lolle als dienstplichtig militair met zijn eenheid gelegerd is in Amsterdam. Een jarenlange briefwisseling volgt, en het verliefde stel maakt plannen om na de oorlog te trouwen. Na de arrestatie van Lolle lukt het Riek niet om contact te krijgen met haar geliefde. Ze schrijft haar gevoelens van zich af in een schrift. 'Het boek voor Lol' noemt ze het.

"Ik stel me je zoo duidelijk voor in de gevangenis. Hebben ze je haar eraf gehaald? Och dat is allemaal niet erg. Heb je het erg moeilijk jongen? Ben je bang? Was ik maar twee tellen bij je. Heel even maar. Wat zou mijn leven zonder jou zijn. We zijn nog zoo jong lieverd. Zoo erg jong."
-Riek Stork, 3 december 1943

Terdoodveroordeling
Terdoodveroordeling
Terdoodveroordeling
Terdoodveroordeling

Op 16 februari wordt het doodvonnis voltrokken en sterft Lolle Rondaan voor een vuurpeloton in de duinen bij Overveen, samen met twee vrienden uit het verzet. In de kranten wordt de terechtstelling kort en zakelijk meegedeeld. (afbeelding krantenbericht)

Pas na de bevrijding wordt het lichaam van Lolle, net als dat van honderden andere gefusilleerde verzetsstrijders, geborgen in de duinen van Overveen. Het identificeren van de lichamen gebeurt aan de hand van stukjes kleding, sieraden, persoonlijke voorwerpen en plukken haar. Zo krijgt Piet Rondaan in september 1945 een klein bundeltje donkerbruin haar te zien en kan niet anders concluderen dan dat dit afkomstig is van zijn oudste broer.

Riek is kapot van de dood van Lolle. Kort na zijn dood schrijft ze in haar schrift 'Hier is alles geëindigd voor mij,' en stopt het schrijven abrupt. Pas na vier maanden kan ze weer letters op papier krijgen en schrijft ze, nog steeds aan 'haar' Lolle, hoe ze probeert het leven weer op te pakken zonder hem. Uiteindelijk vindt ze opnieuw de liefde. Ze trouwt en krijgt een dochter. Maar nooit is Lolle uit haar gedachten. De koffer met tientallen van zijn brieven, waaronder zijn afscheidsbrief, én haar schrift, bewaart ze tot haar dood onder haar bed. In 2019 wordt de koffer met inhoud door haar dochter geschonken aan Tresoar.

Koffer Riek Stork
Koffer Riek Stork
Koffer Riek Stork
Koffer Riek Stork
Haarlok
Haarlok
Haarlok
Haarlok

Ook in de familie Rondaan wordt Lolle nooit vergeten. Broer Jan plakt de haarlok van Lolle in een rood plakboek, waarin hij ook andere herinneringen aan hem bewaart. Na het overlijden van Jan in komt het gekoesterde familiestuk in handen van zijn kinderen. Nu, 78 jaar na de dood van Lolle, krijgt het plakboek een plekje in de collectie van het Fries Verzetsmuseum, waar het een nieuwe aanvulling vormt op de indrukwekkende verzameling materiaal rond de 'KP Sexbierum' die zich al in de collecties van het Verzetsmuseum en Tresoar bevindt.

 

Ontdek meer over het verhaal van Lolle Rondaan en Riek Stork in de FryslânDOK 'Misschien zie 'k je nooit meer'

Bronnen:
Plakboek Jan Rondaan (Collectie Fries Verzetsmuseum)
Dagboek van Riek Stork, 3 december 1943-15 juni 1944 (Collectie Tresoar)
Afscheidsbrief Lolle Rondaan aan Riek Stork, 14-02-1944 (Collectie Tresoar)
Memoires Rients Bruinsma, leider van de KP Sexbierum (Collectie Tresoar)
www.kpsexbierum.nl

Fries Verzetsmuseum
Wilhelminaplein 92
8911 BS Leeuwarden
T: 058 255 55 00
E: info@friesverzetsmuseum.nl

openingstijden

dinsdag t/m zondag geopend
11.00 - 17.00 uur


© Fries Verzetsmuseum - alle rechten voorbehouden | disclaimer

Deze website maakt gebruik van cookies

Deze website gebruikt cookies en vergelijkbare technologieën onder andere om u een optimale gebruikerservaring te bieden. Privacy statement.

Privacy opties

Dankzij cookies hoef je niet steeds dezelfde informatie in te voeren wanneer je onze site bekijkt. Ze geven ons ook inzicht hoe je onze site bekijkt. Zo kunnen wij deze steeds beter maken.
Functionele cookiesFunctionele cookies zijn nodig om de website goed te laten functioneren. Voor het opslaan van de privacy voorkeur, het maken van een boeking en dergelijke acties zijn deze cookies noodzakelijk.
Analytische cookiesMet de analyserende cookies doen we kennis op. Deze informatie gebruiken we om onze sites elke dag weer een beetje beter te maken. Het bezoekgedrag wordt anoniem in beeld gebracht. Maakt opslag mogelijk die de functionaliteit van de website of app ondersteunt, bijvoorbeeld taalinstellingen. Maakt opslag mogelijk, zoals cookies (web) of apparaatidentificatoren (apps), gerelateerd aan analyse, bijvoorbeeld bezoekduur.
Marketing cookiesWe gebruiken marketingcookies om je aanbiedingen te sturen waar je ook écht op zit te wachten. Die aanbiedingen baseren we op wat je op de website bekijkt of op jouw persoonlijke interesses. We maken ook gebruik van cookies van YouTube, Facebook en Instagram, zodat je filmpjes en informatie kunt delen met je vrienden via social media. Maakt opslag mogelijk, zoals cookies (web) of apparaatidentificatoren (apps), gerelateerd aan reclame.
Personalisatie cookiesWe gebruiken marketingcookies voor personalisatie, waarmee we jou de meest relevante advertenties kunnen tonen. Die aanbiedingen baseren we op wat je op de website bekijkt of op jouw persoonlijke interesses. We maken ook gebruik van cookies van YouTube, Facebook en Instagram, zodat je filmpjes en informatie kunt delen met je vrienden via social media. Stelt toestemming in voor gepersonaliseerde advertenties.
Gedeelde klantinformatieWe delen jouw klantgegevens met derde partijen, om beter inzicht te krijgen in het functioneren van de website en onze marketingkanalen. Stelt toestemming in voor het verzenden van gebruikersgegevens naar Google voor online advertentiedoeleinden.